พระราชธิดาผู้อาภัพ!! เปิดเรื่องราวของ "พระองค์เจ้าหญิงผ่องประไพ" ผู้ไม่เคยเสด็จออกนอกพระบรมมหาราชวังเลย ตลอด ๕ แผ่นดิน !!
หลายคนทราบดีว่าพระพุทธเจ้าหลวง พระองค์ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดา หลายพระองค์ หลายคนรู้จักดีเช่น กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ หรือเจ้านายพระองค์อิ่นๆที่หลายคงเคยได้ยินพระนาม แต่มีพระราชธิดาพระองค์หนึ่งซึ่ง หลายคนไม่เคยได้ยินพระนามมาก่อน นั่นก็คือ พระองค์เจ้าหญิงผ่องประไพ พระราชธิดาพระองค์แรกในล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ พระราชธิดาผู้อาภัพที่สุดในพระบรมวงศานุวงศ์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าผ่องประสูติเมื่อวันที่ ๑๙ ธันวาคม ๒๔๑๐ มีพระชนม์ยืนยาวมาจนถึงรัชกาลที่ ๘ สิ้นพระชนม์เมื่อ ๑๑ มีนาคม ๒๔๘๕ พระชันษา ๗๕ ปี ภายในพระบรมมหาราชวังต้นเหตุของการที่พระองค์ทรงเป็นพระธิดาที่อาภัพนั้น นับได้เมื่อครั้งที่พระเจ้าอยู่หัว ร.๕ มีพระชนมายุประมาณ ๑๕-๑๖ พรรรษา ขณะนั้นพระองค์ท่านดำรงพระยศเป็นเจ้าฟ้า ทรงมีพระพี่เลี้ยงคือคุณแข ซึ่งแก่กว่า ร.๕ ถึง ๓ ปี หรือบางแห่งก็ว่าร่วม ๑๐ ปีเลย ต่อมาคุณแขได้เป็นนางห้าม และได้ประสูติพระราชธิดา ซึ่งนับว่าเป็นพระราชธิดาพระองค์แรกของรัชกาลที่ ๕ ครั้งนี้กล่าวว่า พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่๔) ทรงกริ้วคุณแขอย่างมาก เพราะคุณแขทำให้เจ้าฟ้าชายประพฤติเกินวัยอันควร
แต่พระเจ้าอยู่หัว ร.๔ มิได้ทรงลงทัณฑ์ใดๆ ครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชย์ หม่อมราชวงศ์แขจึงได้ขึ้นเป็นเจ้าจอมมารดาแข ส่วนพระธิดาก็ได้ขึ้นตามเช่นกัน ในพ.ศ.๒๔๑๐ ที่พระองค์เจ้าผ่อง ประสูตินั้น พระเจ้าอยู่หัว ร.๕ ทรงได้เจ้าจอมมารดาอีกคนคือเจ้าจอมมารดาแพ เป็นที่รู้กันอยู่ในพระบรมมหาราชวังว่าพระองค์เจ้าหญิงผ่อง มิได้เป็นที่สนิทเสน่หาของรัชกาลที่ ๕ มากนัก เพราะพระองค์เจ้าผ่อง ทรงดื้อดึง ไม่ฉลาดนัก อีกทั้งมีพระโฉมไม่งามนัก พระบิดาจึงมิค่อยโปรด คราวหนึ่ง พระองค์เจ้าผ่องมีพระชนมายุ ๖ พรรษา รัชกาลที่ ๕ ทรงลาผนวช ในวันที่เสด็จออกผนวชนั้นฝ่ายหน้า และฝ่ายในก็ต่างพากันมาหมอบคลาน ตามธรรมเนียมวัง แต่รัชกาลที่ ๕ ทรงรับสั่งให้ยืนได้ "เนื่องจากพระองค์จะทดลองการยกเลิกการหมอบคลานภายในพระราชวังก่อน"
ดังนั้นบรรดาฝ่ายต่างๆ ที่ทรงพระเยาว์ และเจ้านายท่านต่างๆ ก็ปฏิบัติตาม หากทว่า "พระองค์เจ้าผ่องพระองค์เดียวที่มิยอมยืนขึ้นยังคงหมอบกราบอยู่" รัชกาลที่ ๕ ทรงกริ้วนัก ถึงกับเสด็จไปดึงพระเมาลี (จุกผม) ให้พระราชธิดายืนให้ได้ แต่พระองค์เจ้าผ่องก็มิทรงยืน เหตุนี้พระบิดาจึงไม่โปรด พระองค์เจ้าผ่องมากนัก "ถึงแม้จะเป็นพระราชธิดาพระองค์แรกก็ตาม" เมื่อรัชกาลที่ ๕ ทรงเสด็จไปที่ใด บรรดาพระมเหสี พระราชโอรสและพระราชธิดาต่างๆ ในพระองค์ก็ไดรับพระราชทานพระบรมราชานุญาต เสด็จตามพระองค์ท่านได้ "แต่มีเพียงพระองค์เจ้าผ่องเพียงพระองค์เดียวที่มิเคยได้ตามเสด็จพระราชบิดาไป ณ สถานที่ไหนเลย" แม้คราวสร้างพระราชวังดุสิต บรรดาเจ้าจอมมารดา เจ้าฟ้า พระราชโอรส และพระราชธิดานั้น ต่างก้ได้รับพระราชทานตำหนักใหญ่น้อยอยู่ในพระราชวังดุสิตนั้น "แต่พระองค์เจ้าผ่องนั้นมิได้ตามเสด็จไปพระราชวังดุสิต" ก็ยังคงประทับอยู่ในพระราชฐานชั้นใน ของพระบรมมหาราชวัง ตราบกระทั่ง เปลี่ยนแผ่นดิน ล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ สวรรคต "พระองค์ก็มิได้ทรงออกจากพระบรมมหาราชวังเลย ก็คงประทับอยู่ที่นันตราบกระทั่งสิ้นพระชนม์ " พระองค์เจ้าผ่องก็ทรงประทับในพระบรมมหาราชวังจนสิ้นพระชนม์ในวันที่ ๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ สิริพระชนมายุ ๗๕ พรรษา ภายในพระบรมมหาราชวัง
"มีเรื่องกล่าวกันว่าพระองค์มิเคยได้ย่างก้าวออกจากพระบรมมหาราชวังตลอดกระทั่งวันประสูติจนถึงวันสิ้นพระชนม์เลย ตลอดระยะเวลา ๕ แผ่นดิน (ร.๔ - ร.๘)"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น